Rusza Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej - co to oznacza dla służb ratowniczych?

Rada Ministrów zatwierdziła Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej na lata 2025–2026. To krok milowy w budowaniu systemu bezpieczeństwa obywateli, a także wyraźny sygnał, że państwo przygotowuje się na potencjalne kryzysy. 

Ochrona Ludności i Obrona Cywilna - program, przyjęty 27 maja 2025 roku, to nie tylko zbiór założeń – to dokument uruchamiający mechanizmy finansowe i organizacyjne, które pozwolą realnie wdrożyć przepisy ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Łącznie w latach 2025 i 2026 przewidziano niemal 34 miliardy złotych na realizację zadań związanych z bezpieczeństwem mieszkańców – 16,7 mld zł w pierwszym roku i 17,2 mld zł w kolejnym.

Co zakłada nowy program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej?

Rządowy dokument skupia się na sześciu kluczowych obszarach, które razem tworzą spójną wizję ochrony ludności w czasie zagrożeń — zarówno naturalnych, jak i militarnych. Oto główne kierunki działań:

1. Rozbudowa infrastruktury ochronnej Głównym celem jest budowa i modernizacja obiektów zbiorowej ochrony, w tym schronów, miejsc doraźnego schronienia oraz stworzenie ogólnopolskiej ewidencji tych miejsc. Modernizacje obejmą m.in. stare schrony z czasów PRL, np. te znajdujące się pod tzw. tysiąclatkami. Szczególny priorytet otrzymają lokalizacje wschodnie — objęte programem „Tarcza Wschód”.

2. Logistyka i ciągłość dostaw Program przewiduje uzupełnienie zasobów materiałowych i utworzenie zapasów umożliwiających przeżycie przez minimum 72 godziny w sytuacji kryzysowej. Zakupiony zostanie również sprzęt do działań w warunkach skażeń biologicznych, chemicznych, radiacyjnych i nuklearnych (CBRN).

3. Wzmocnienie służb ratowniczych Wsparcie otrzymają Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy, Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz organizacje pozarządowe. Zakupy obejmą nowoczesny sprzęt ratowniczy i logistyczny, a także elementy niezbędne do niesienia pomocy humanitarnej.

4. Szkolenia i edukacja Zwiększona zostanie liczba szkoleń dla samorządowców, służb ratowniczych oraz administracji. Program zakłada również działania informacyjne, edukacyjne i rozwojowe w dziedzinie ochrony ludności.

5. Systemy łączności i alarmowania Planowane są inwestycje w bezpieczne systemy łączności dla administracji, rozbudowę systemów ostrzegania, a także rozwój infrastruktury powiadamiania ludności.

6. Budowa Korpusu Obrony Cywilnej
   Nową inicjatywą będzie utworzenie wyspecjalizowanego Korpusu Obrony Cywilnej wraz z krajową rezerwą kadrową. Przewidziano również oznaczenie podmiotów realizujących zadania ochronne.

Samorządy z kluczową rolą w Programie Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej

Lokalne władze będą odpowiedzialne za wdrażanie inwestycji – od przeglądu istniejących schronów, przez budowę lądowisk przyszpitalnych, po przygotowanie infrastruktury szpitalnej do masowego przyjęcia rannych i chorych. Jednym z założeń programu jest dostosowanie istniejącej infrastruktury — szkół, urzędów, szpitali — do funkcji ochronnych. Obiekty mają zyskać niezależność energetyczną i wodną oraz systemy odprowadzania ścieków. Przegląd obejmie również potencjalne zapasowe siedziby władz lokalnych i państwowych. Sprzęt strażacki i ratowniczy dostępny w Sklepie Ogniowym spełnia wymagania, gwarantujemy doradztwo i fachową obsługę.

Wsparcie dla Straży Pożarnej, służb ratowniczych 

Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej zakłada znaczne wsparcie dla wszystkich podmiotów zaangażowanych w działania ratownicze. Państwowa Straż Pożarna, Ochotnicze Straże Pożarne, ratownicy medyczni, grupy poszukiwawcze i jednostki specjalistyczne zostaną doposażone w nowoczesny sprzęt ratowniczy, medyczny i techniczny, dostosowany do potrzeb zarówno w sytuacjach klęsk żywiołowych, jak i działań w warunkach zagrożeń hybrydowych. Zakupy obejmą m.in. wyposażenie umożliwiające skuteczne działanie w strefach skażeń chemicznych, biologicznych, radiacyjnych i nuklearnych. Służby otrzymają sprzęt do dekontaminacji ludzi, zwierząt, obiektów i infrastruktury, a także środki ochrony osobistej najwyższej klasy. W planach są również inwestycje w bezzałogowe statki powietrzne i roboty ratownicze, które będą wspierać działania rozpoznawcze, ewakuacyjne i poszukiwawcze w sytuacjach ekstremalnych. Dzięki temu służby zyskają możliwość szybszego reagowania i działania w trudnodostępnych lub niebezpiecznych rejonach.

Równolegle z doposażeniem istniejących formacji powstanie Korpus Obrony Cywilnej — nowa struktura, która ma zintegrować siły ochotnicze, rezerwistów oraz wybranych strażaków PSP. Korpus ma być gotowy do natychmiastowego wsparcia operacyjnego w razie wystąpienia katastrof, konfliktów zbrojnych czy innych sytuacji nadzwyczajnych. W ramach budowy Korpusu utworzona zostanie centralna ewidencja obrony cywilnej, obejmująca personel, pojazdy, sprzęt i obiekty ochronne. Wprowadzony zostanie także zunifikowany system identyfikacji członków korpusu, środków transportu i budynków, co usprawni zarządzanie i koordynację działań w skali krajowej.