Menu
Działanie Państwowej Straży Pożarnej najczęściej kojarzymy z gaszeniem pożarów. Tymczasem akcja „stop pożarom traw” pokazuje, jak wiele strażacy działają w kwestii prewencji. Na czym polega i do kogo jest kierowana ta kampania?
Niebezpieczne przyzwyczajenia
Przełom zimy i wiosny to dla strażaków wyjątkowo pracowity czas. Wzrasta wówczas liczba pożarów, będących skutkiem wypalania traw. „Stop pożarom traw” to akcja edukacyjna, która ma na celu uświadomienie, jak zgubny w skutkach jest przechodzący z pokolenia na pokolenie zwyczaj wypalania suchych traw i pozostałości roślinnych. Spalanie trawy wiele osób uważa za pożyteczny sposób na użyźnienie gleby. Ich argumentacja zakłada, że działanie tego typu ma na celu bujniejszy wzrost młodej trawy. Warto wiedzieć, że zeszłoroczna, wysuszona roślinność stanowi doskonały materiał łatwopalny. Jeśli połączy się ten fakt z ludzką nieodpowiedzialnością, może dojść do tragedii.
Stop pożarom traw, czyli walka ze zgubną tradycją
Ponad 90 proc. pożarów powstaje z przyczyny człowieka. Wystarczy niewielka iskra, aby podpalić ogromne połacie łąk lub lasów. Nawet słaby wiatr sprawia, że ogień szybko wymyka się spod kontroli i przeistacza w tragiczny w skutkach pożar. Niefrasobliwość ludzka sprawia, że płoną nie tylko tereny zielone, ale także domy i zabudowania gospodarcze. W roku 2019, w ogólnej liczbie 153 520 odnotowanych pożarów w Polsce, aż 55 912 było pożarami traw i nieużytków rolnych (36,4% wszystkich pożarów). Pożary traw i nieużytków objęły powierzchnię 24 151 ha. W wyniku tych pożarów zginęło 10 osób, a 140 odniosło obrażenia. Straty po pożarach traw i nieużytków wyceniono na 40 974 800 złotych. Akcja PSP ma również m.in. na celu uświadomienie ludziom, że po wypaleniu ziemia zostaje wyjałowiona. Nie dochodzi w niej do naturalnego rozkładu resztek roślinnych. Przerwany jest także proces tworzenia się próchnicy. Dodatkowo do atmosfery przedostaje się duża ilość szkodliwych związków chemicznych. Żeby wyrównać emisję dwutlenku węgla wytworzonego w pożarze 1 ha lasu, należy zalesić od 10 do 25 ha. Bardzo cierpi także fauna - giną setki mniejszych i większych zwierząt. Podczas pożaru lasu zwierzęta wpadają w popłoch. Wiele z nich traci orientację i wpada wprost w płomienie!
Od małej iskry do pożaru długotrwałego
Akcja „stop pożarom traw” to szereg informacji, kierowanych do całej społeczności w naszym kraju, dzięki którym wzrasta świadomość o zagrożeniu pożarowym. Nawet nieużytki, pozbawione zabudowań mogą stać się miejscem niebezpiecznym przy wypalaniu traw. Takie sytuacja angażują spore siły i środki straży pożarnej. średni czas działań gaśniczych przy pożarach traw wyniósł 54 minuty, a strażacy wyjeżdżali do tych pożarów co 9 minut. Do gaszenia pożarów traw i nieużytków strażacy zużyli 183 413 171 litrów wody co stanowi pojemność 49 basenów olimpijskich.
Pamiętać należy, że pożary łąk często przenoszą się na obszary leśne, niszcząc bezcenne drzewostany. Ich odradzanie trwa nieraz kilkadziesiąt lat. W 2019 roku Państwowa Straż Pożarna odnotowała 8896 pożarów lasów, w której to liczbie mieszczą się także pożary lasów nienależących do Lasów Państwowych.
W wyniku pożarów w lasach zginęło siedem osób, a 31 odniosło obrażenia.
Podstawy prawne
W Polsce wypalanie traw jest zabronione i podlega wielu karom. Za nieprzestrzeganie odpowiednich przepisów grozi grzywna, areszt, a nawet 10 lat więzienia. Organy uprawnione do nakładania kar to policja, prokuratura oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Zakaz wypalania traw zawarto w następujących aktach prawnych:
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. 2018 r. poz. 142):
• art. 131 pkt 12: „Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów”.
• art. 131: „Kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary – podlega karze aresztu albo grzywny”.
Ustawa z dnia 28 września 1991 roku o lasach (Dz. U. z 2017 r. poz. 788):
• art. 30 ust. 3 pkt 3: „w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 metrów od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności: rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi #do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, korzystania z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”.
Za wykroczenia tego typu grożą surowe sankcje:
• art. 82 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeksu wykroczeń (Dz. U. z 2018 r. poz. 618)
– kara aresztu, nagany lub grzywny, której wysokość w myśl art. 24 § 1 może wynosić od 20 do 5000 złotych.
• art. 163 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.): „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.
Kampania w 2020 roku była prowadzona przez KG PSP razem z MSWiA oraz Lasami Państwowym.
źródło: https://www.straz.gov.pl/