Strażaku, co musisz wiedzieć o RIT?

Na przestrzeni ostatnich lat coraz więcej mówi się w pożarnictwie o rotach RIT, o konieczność podniesienia bezpieczeństwa strażaków podczas akcji gaśniczych. RIT czyli (RAPID INTERVENTION TEAM) to dosłownie tłumacząc Zespół Szybkiej Interwencji. Zespół czyli jedna rota lub więcej, której zadaniem jest zapewnienie na miejscu akcji niezwłocznej pomocy poszkodowanym strażakom. Koncepcje i zadania zakresu natychmiastowej pomocy pojawiają się także w rozporządzeniach prawnych dotyczących straży pożarnej. Strażacy narażeni są w pracy na ciągłe niebezpieczeństwo podczas działań w strefie zagrażającej życiu. Największe zagrożenie to pożary wewnętrzne obiektów. Mimo bardzo dobrego wyposażenia ochronnego strażaka jak ubranie specjalne, aparat powietrzny, rękawice pożarnicze, hełm strażacki nie są one w stanie uchronić go w 100 % przed toksycznymi gazami, płomieniami czy spadającymi elementami. Udar cieplny, utrata przytomności czy przygniecenie podczas działań muszą spowodować natychmiastową interwencję.

Rozporządzenie z 2021 roku dotyczące BHP strażaków Państwowej Straży Pożarnej mówi o podjęciu działań w przypadku poszkodowanego strażaka:

§ 114. Wezwanie pomocy przez strażaka pracującego w strefie zagrożenia następuje w przypadku, gdy strażak:

1) zagubi się, zostanie uwięziony, ulegnie upadkowi z wysokości lub odniesie obrażenia mogące zagrażać́ jego życiu lub zdrowiu;

2) odnajdzie zagubionego, uwięzionego, rannego lub nieprzytomnego strażaka;

3) jest unieruchomiony, zaplątany i nie zdoła się wyswobodzić́ w pierwszej próbie;

4) stwierdzi awarię sprzętu ochrony układu oddechowego lub gdy aktywuje się w tym sprzęcie alarm niskiego ciśnienia i strażak nie jest w stanie wyjść́ ze strefy zagrożenia;

5) ulegnie dezorientacji w wyniku całkowitego braku widoczności, braku kontaktu z linią gaśniczą lub innym sprzętem wykorzystywanym do asekuracji;

6) nie będzie w stanie zlokalizować́ innej drogi odwrotu, gdy skorzystanie z podstawowego wyjścia zostanie uniemożliwione przez pożar, zawalenie lub inną przeszkodę̨;

7) znajdzie się w innej sytuacji, którą uzna za sytuację bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia własnego lub innych osób.

Kiedy powołać RIT?

Zespół Szybkiej Interwencji (RIT) powinien zostać powołany w przypadku wszystkich pożarów wewnętrznych, które rozwinęły się poza etap początkowej fazy, innych sytuacjach, w których strażacy są narażeni na niebezpieczeństwo lub kiedy KDR uzna to za konieczne. Celem RIT jest pozostawanie w stanie gotowości do czasu zakończenia działań. Funkcja RIT będzie kontynuowana podczas akcji, dopóki Dowódca nie stwierdzi, że RIT nie jest już potrzebny na miejscu zdarzenia.

Jakim sprzętem musi dysponować RIT?

Wyznaczony zespół strażaków do natychmiastowego poszukiwania i ratowania wszelkich zaginionych, uwięzionych, rannych strażaków, powinien być w pełni wyposażony w odpowiedni sprzęt oraz umundurowanie jak m.in. ubranie specjalne nomex, aparat powietrzny, czujnik bezruchu czy kamera termowizyjna. Podstawą wyposażenia jest z pewnością torba RIT z akcesoriami: butlą z powietrzem i przyłączami pneumatycznymi, manometrem i reduktorem, karabinki, taśmy, linki strażackie, nosze płachtowe, koc termiczny, dyski sygnalizacyjne, narzędzie wielofunkcyjne.

Akronimy używany przez RIT - jakie przedmioty muszą być dostępne podczas akcji ratunkowej:

Powietrze: Oddzielny dopływ powietrza dla ofiary.

Woda: Dodatkowe wsparcie do gaszenia ognia, aby stworzyć pozycję obronną dla poszkodowanego

Radio: Oddzielne radio dla ofiary.

Wydobycie: Narzędzia niezbędne do wydobycia poszkodowanego.

Co najmniej jeden ze strażaków musi być wyłącznie zaangażowany w monitorowanie stanu i bezpieczeństwa zespołu wewnętrznego, w tym lokalizacji, funkcji i czasu wejścia. Strażacy w trybie gotowości muszą pozostawać w kontakcie z zespołem będącym wewnątrz. Strażak w stanie gotowości może wykonywać inne obowiązki poza strefą zagrożenia gdy możliwe jest utrzymanie łączności z zespołem znajdującym się w strefie zagrożenia i pod warunkiem, że obowiązki te nie będą kolidować z odpowiedzialnością za monitorowania statusu i bezpieczeństwa zespołu wewnętrznego. RIT jest wyznaczany, ogłaszany przez radio i przypisywany do lokalizacji przez KDR. Osoba monitorująca wejście RIT do akcji ratunkowej musi kontrolować: punkt wejścia i lokalizację zespołu(ów) wewnętrznego(ych), krytyczne czynniki pożarowe (warunki i zagrożenia na miejscu zdarzenia). rodzaj konstrukcji i jej stan zarządzanie powietrzem (czas, który upłynął), zmęczenie strażaków, łączność radiową.

Sygnalizator bezruchu MSA MotionSCOUT

Sygnalizator bezruchu motionSCOUT to bardzo wrażliwy czujnik ruchu, który może być używany jako instrument alarmowy i/lub instrument bezpieczeństwa (alarm niemożności poruszania się). Osobisty system alarmowy bezpieczeństwa wykrywa ruch lub brak ruchu i aktywuje w sposób automatyczny dźwiękowy i optyczny sygnał alarmowy (który można również włączyć ręcznie) w celu powiadomienia i wsparcia innych osób w odnajdywaniu osoby zagrożonej.

Kto może być w RIT?

Głównym powodem utworzenia Zespołu Szybkiej Interwencji jest znalezienie i uratowanie zagubionych, uwięzionych lub rannych strażaków na terenie pożaru. Zdolność do wykonania zadania ratunkowego, gdy strażak wzywa ratunek, może postawić zespół szybkiej interwencji w niebezpiecznej sytuacji, a aby odnieść sukces, zespół RIT powinien składać się z doświadczonych strażaków, którzy przeszli szkolenie w zakresie specjalistycznych technik ratowniczych. RIT nie jest miejscem dla niedoświadczonych i nieprzeszkolonych strażaków. Powinni to być najlepiej wyszkoleni, najlepiej wyposażeni, zahartowani psychicznie i sprawni fizycznie strażacy. Muszą być w stanie poradzić sobie z niemal każdą sytuacją w spokojny i prawidłowy sposób. Skuteczna rota RIT powinna współpracować jako grupa i podchodzić do programów szkoleniowych w sposób pracy zespołowej, tak aby w przypadku konieczności ratowania prawdziwego strażaka przepracowali wiele przykładów i byli zaznajomieni zarówno z mocnymi, jak i słabymi stronami każdego członka.