Ogromny wpływ na skuteczne prowadzenie akcji ratowniczo gaśniczych ma prawidłowo zorganizowana łączność. Ma na celu ona na efektywne alarmowanie, wczesne przekazywanie najważniejszych informacji zadysponowanym i będącym w drodze do miejsca zdarzenia zastępom, oraz służy komunikowaniu się strażaków działającym na terenie akcji.
Brak dobrze zorganizowanej łączności może nieść poważne konsekwencje w postaci braku współdziałania , a co ważniejsze uniemożliwia prawidłowe kierowanie akcją, co może przełożyć się na jakość oraz dynamikę prowadzonych działań. Zadanie zorganizowania systemu łączności alarmowania i współdziałania między jednostkami uczestniczącymi w działaniach ratowniczych należy do powiatów.
Najpopularniejszym sposobem komunikowania się strażaków jest korespondencja radiowa. Pozwala ona na sprawną wymianę informacji na terenie akcji między kierującym działaniami a dowódcami rot czy zastępów oraz między kierującym działaniami ratowniczymi a stanowiskiem kierowania. Organizacja łączności następuje już z momentem wyjazdu pierwszego zastępu do akcji. Zakończenie następuje po powrocie ostatniej jednostki do bazy.
SYSTEM RADIOWY
To zespół współdziałających ze sobą urządzeń radiowych i teleinformatycznych (stacje bazowe, stacje retransmisyjne, konsole dyspozytorskie, serwery, teleinformatyczne urządzenia sieciowe wraz z sieciami teleinformatycznymi, służącymi do połączenia elementów infrastruktury systemu, realizującymi usługi radiowe, np. głosowe) dla abonentów systemu wraz z obsługiwanym przez system sprzętem abonenckim (radiotelefony stacjonarne, przewoźne, noszone).
Sieć radiowa to zespół trzech lub więcej stacji radiowych (radiotelefonów) pracujących według wspólnych danych radiowych. Każda komenda Państwowej Straży Pożarnej (główna, wojewódzka, miejska/powiatowa) ma wyznaczony własny kanał radiowy (np. B031 dla KM PSP Poznań), na którym prowadzą komunikację jednostki prowadzące działania na terenie miasta i powiatu podległego danej komendzie. Osobno swoje wewnętrzne kanały posiadają również, poszczególne Jednostki Ratowniczo – Gaśnicze. Dzięki temu podczas trwania większych akcji strażacy używają ich, dzięki temu nie blokują kanału powiatowego zbyt dużą ilością komunikatów. W sieci ratowniczo-gaśniczej, w odróżnieniu do sieci powiatowej, mogą być stosowane jedynie radiotelefony przewoźne lub nasobne.
Kanał radiowy jest to tor transmisyjny określany za pomocą częstotliwości i odstępu między kanałowego, potocznie utożsamiany z numerem umownym przydzielonej dla stacji częstotliwości.
Państwowa Straż Pożarna dla realizacji łączności radiowej wykorzystuje częstotliwości z pasma UKF 136-174 MHz (w modulacji F3E oraz FXD FXE), będącego w dyspozycji resortu spraw wewnętrznych i w paśmie TETRA 380-400 MHz.
Strażacy wykorzystują systemy łączności radiowej opartej na standardzie DMR (skrót pochodzący z języka angielskiego: Digital Mobile Radio) . To standard opracowany przez Europejski Instytut
Norm Telekomunikacyjnych (ETSI). Urządzenia produkowane zgodnie ze standardem DMR działają w dwóch trybach – analogowym i cyfrowym, a co ważne wszystkie mogą ze sobą wzajemnie współpracować.
W PSP przyjęto następującą strukturę sieci radiowych:
KSW – Krajowa Sieć Współdziałania i Alarmowania (nasłuchowa sieć pracująca na ogólnopolskim kanale radiowym, służąca do alarmowania, wywołania, powiadamiania i współpracy w przypadku wystąpienia ważnych przyczyn, sieć powinna pokrywać 100% powierzchni kraju),
PW – Sieć Wojewódzka (obejmuje swoim zasięgiem obszar całego województwa, służy WSKR-owi w celu koordynacji działań między stanowiskami kierowania),
PR – Sieć Powiatowa (obejmuje zasięgiem powiat lub teren działania KP/KM, powinna pokrywać 100% powiatu),
KS – Sieć Szkolna,
G1 – Sieć Komendy Głównej,
PA1, PA2 – Sieć Alarmowa,
ST – Łącze Sterowania,
KO – Operacyjny Kierunek Radiowy,
KDW – Sieć Dowodzenia i Współdziałania (sieć o zmiennym obszarze pracy funkcjonująca na bazie stacji ruchomych, uruchamiana doraźnie podczas akcji ratowniczo – gaśniczych, maksymalna moc 5W),
KRG – Sieć Ratowniczo – Gaśnicza (sieć o zmiennym obszarze pracy, funkcjonująca na bazie stacji ruchomych, przeznaczona dla potrzeb łączności w miejscu prowadzenia działań, maksymalna moc 5W).
RADIOTELEFONY
Radiotelefony są to urządzenie elektroniczne przeznaczone do transmisji i odbioru
sygnałów radiowych. Dzielą się na:
przenośne (nasobne) <5W,
przewoźne <25W,
stacjonarne (bazowe) przystosowane do pomieszczeń z masztem anteny <30W.
Radiotelefony są niezbędnym wyposażeniem osobistym każdego strażaka, mają umożliwiać bezprzewodową łączność drogą radiową niezależnie od infrastruktury, np. wież przekaźnikowych (jak w przypadku telefonii komórkowej). Gwarantuje to komunikowanie się dwóch lub kilku urządzeń w sytuacjach, gdy inne środki komunikacji są poza zasięgiem sieci. Istotą cechą korzystania z tych urządzeń jest nawiązanie natychmiastowego kontaktu, bez oczekiwania na odbiór połączenia Radiotelefony mają zapewnić również maksymalnie prostą obsługę. Ważne jest by ich konstrukcja była solidna i wytrzymała.
PROWADZENIE KORESPONDENCJI RADIOWEJ
Do najważniejszych zasad podczas prowadzenia korespondencji radiowej zaliczamy:
Podstawową zasadą pracy obowiązującą w sieciach radiowych jest „Minimum
czasu nadawania - maksimum treści ( minimum słów, maksimum informacji),
Zabrania się przekazywania informacji o stopniach służbowych, nazwisk osób funkcyjnych oraz nazw i czynności o charakterze poufnym.
Podczas prowadzenia korespondencji obowiązuje stosowanie formy zwracania się
do korespondentów „TY
W niektórych komendach zamiast kryptonimu pojazdu, podaje się miejscowość pochodzenia jednostki OSP (często stosowane przy większych akcjach, podczas których działania prowadzi wiele zastępów).
KRYPTONIMY
Niezbędnym elementem łączności radiowej są kryptonimy Kryptonim to umowny znak rozpoznawczy, jest podstawowym i indywidualnym elementem danych radiowych określającym pełną przynależność służbową korespondenta radiotelefonicznego.
Gdy korespondencja odbywa się w ramach jednego odcinka bojowego lub grupy ratowniczej w sieci KRG, dopuszcza się wykorzystywanie jako kryptonimów np. imion lub przydomków.
Najważniejsze kryptonimy funkcyjne to:
998 – Stanowisko Kierowania Komendanta Miejskiego / Powiatowego
10 – Punkt Alarmowy PA (w niektórych miastach, szczególnie większych, także oficer operacyjny)
11 – Dowódca JRG
12 – Z-ca dowódcy JRG
13 – Dowódca zmiany (najczęściej także Kierujący Działaniami Ratowniczymi)
14 – Dowódca grupy operacyjnej
15 – Dowódca zastępu (najczęściej drugiego
Warto również wiedzieć o kryptonimach okólnikowych, alarmowania i współdziałania, które prezentujemy poniżej:
Kryptonim okólnikowy: OMEGA
Sygnał KSWA: GRANIT
Sygnał Alarmowy: RATUNEK
Nakaz alarmowego opuszczenia strefy zagrożonej: GEJZER
Kierujący działaniem ratowniczym: KARAT
Rejon koncentracji/punkt przyjęcia sił i środków: REDUTA
Stanowisko wodne: NIAGARA
Dowódca zastępu lub sekcji: DARIA Z4, Z5
Stanowisko ratownicze: STOPER Z4, Z5
Obowiązujący zbiór zasad organizacji łączności, dotyczy wszystkich ratowników ochrony przeciwpożarowej, a w szczególności KDR. Zawarty został w trzech dokumentach:
„Instrukcji w sprawie organizacji łączności w sieciach radiowych UKF Państwowej Straży Pożarnej”,
„Zasadach organizacji łączności alarmowania, powiadamiania dysponowania oraz współdziałania na potrzeby działań ratowniczych”,
„Metodyce postępowania podczas organizacji łączności na potrzeby kierującego działaniem ratowniczym”.
Nasza oferta: